Scheffercollectie, het Schefferfonds en De Scheffer
Ary Scheffer werd 02-10-1795 geboren te Dordrecht. Hij overleed 15-06-1858 te Argenteuil.
Ary Scheffer kreeg zijn eerste lessen van zijn vader, Johan Bernard Scheffer (1765-1809). Na zijn dood verhuisde Cornelia Scheffer-Lamme met haar gezin in 1811 naar Parijs, waar Ary met zijn broer Henry les kreeg in het atelier van Pierre Guérin. In het begin kreeg Scheffers werk weinig bijval. Geleidelijk veranderde dat en in de jaren veertig bereikte hij het toppunt van zijn roem.
Tussen Ary Scheffer en het Dordrechts Museum bestaat een bijzondere relatie. Al tijdens zijn leven exposeerde hij in Dordrecht en schonk hij de jonge Vereniging Dordrechts Museum enkele schilderijen.
Het museum bezit sinds 1899 de grootste collectie schilderijen en tekeningen van de kunstenaar, dankzij een legaat van zijn dochter Cornelia Marjolin-Scheffer.
Een paar jaar na de dood van Ary Scheffer, in 1862, richtte de stad Dordrecht een standbeeld voor haar kunstzinnige stadgenoot op. Dit gebeurde in overleg met zijn dochter Cornelia Marjolin-Scheffer, die toezegde de gehele nalatenschap van het atelier van Ary Scheffer aan de Vereniging Dordrechts Museum te vermaken.
In 1895 stierf haar echtgenoot Dr. René Nicolas Marjolin en hij schonk de Vereniging Dordrechts Museum (VDM) 200.000 Franse francs, op voorwaarde dat de gemeente een passende ruimte voor het tentoonstellen van de werken van Ary Scheffer beschikbaar zou stellen. Het legaat kreeg van haar nog een aanvulling van 10.000 Franse franc ten einde twee Schefferzalen in te richten. Die ruimte was wel nodig om o.a. de 26 olieverfschilderijen, 80 tekeningen en prenten plus dertien marmeren beelden te tonen.
Een deel van de Scheffercollectie, die bestaat uit schilderijen, tekeningen, prenten en beelden, vindt u op de site van het Dordrechts Museum.
Het legaat
De kern van de Scheffercollectie is dus een legaat van Scheffers dochter, die in 1899 de atelierinventaris van haar vader aan het museum naliet. In de loop der jaren is deze collectie met aankopen en schenkingen aangevuld.
Een deel van het legaat was bestemd voor directe ondersteuning door het verlenen van een toelage (beurzen, materiaal) aan kunstenaars en een deel voor aankopen van kunstwerken.
Verscheidene bekende Dordtse schilders hebben in de loop der jaren een bijdrage uit het fonds ontvangen.
Denk aan: Frans Lebret (1820 –1909), Marinus Reus (1865 – 1938), Willy Sluiter (1873 – 1949), Reinier Kennedy(1881 – 1960), Piet Ouborg (1893 – 1956). Velen konden ondersteund worden, anderen ervoeren teleurgesteld dat ze niet aan de voorwaarden voldeden.
Vanaf 1915 tot 1974 werd, ten behoeve van de modeltekenen in Pictura, jaarlijks een bedrag (250 – 500 gulden) uit het Ary Schefferfonds ter beschikking gesteld aan Dordtse kunstenaars. Van dit bedrag werden o.a. de modellen voor de tekenavonden bekostigd. Een ondersteuning die voorspelbaar was. Een aantal vooraanstaande Dordtenaren vervulden bestuurlijke functies in zowel Pictura als in Vereniging Dordrechts Museum.
De toelagen voor aankoop, schilders benodigdheden, een opleiding of studiereis werden in 1974 gestopt en in 1983 hervat met uitzondering van 1992 en 1994.
Tot 2005 betrof het een beurs waarbij om de twee jaar een bedrag van € 4.500 beschikbaar werd gesteld ter aanmoediging van jonge getalenteerde kunstenaars.
Grotendeels nog levende kunstenaar die in deze periode de Ary Schefferbeurs ontvingen zijn:
Anja de Jong (1983), Judith ten Bosch (1984), Corrie Brands (1985, 1988), Bea de Visser (1986), Frans van Lent (1987), Jeanne van der Horst (1989), Gerhard Lentink (1990), Herma Klijnstra (1991), Mariette Linders (1993), Michael Winkel (1995), Margit Rijnaard (1996), Saskia van Broekhoven (1997), Henk P Vandenberg (1999), Tijl Clement (2001), Albert Zwaan (2003).
De Scheffer aankoop en kunstprijs De Scheffer betreft een nauwe samenwerking tussen de vereniging en het museum. Samen werken we aan het verwerven van hedendaagse werken die aansluiten bij de collectie. Hierdoor bouwt VDM mee aan de doorgaande lijn in verzamelen voor de collectie.
De geschiedenis vindt u hier in het boekje ‘Ary Schefferfonds’ geschreven door Harry J. Kraaij, 1996
Wilt u meer weten over Ary Scheffer? Bekijk Een Hollander in Parijs: Het laatste restje romantiek op https://www.npostart.nl/VPWON_1282179
Het Scheffer Fonds vanaf 2005
De Scheffer, die tot 2005 bekend stond als de Ary Schefferbeurs is dat jaar in een nieuw jasje gestoken, waarbij de Vereniging Dordrechts Museum zich nog steeds houdt aan de voorwaarden van het legaat.
- Regionale aankoop De Scheffer
In 2020 is besloten om vanuit het Schefferfonds een pilot te starten met een regionaal Curatorenprogramma, in samenwerking met het Dordrechts Museum.
Er zijn inmiddels 14 Dordtse kunstenaars geselecteerd.
Helaas hebben we het programma moeten uitstellen naar 2021 vanwege de strenge coronamaatregelen en de hoog oplopende besmettingscijfers in onze regio. Aanmelden is niet meer mogelijk.
De helft van de opbrengst van het legaat, tegenwoordig aangevuld met schenkingen van leden of extra contributie, werd voorheen gebruikt voor het aankopen van werk van Dordtse/aan de Drechtsteden regio gelieerde kunstenaars. Deze aankoop vondt eens in de twee jaar plaats. De Schefferaankoop van maximaal € 5.000.- werd gebruikt voor de verwerving van werken van jonge kunstenaars werkzaam of komende uit Dordrecht en omgeving.
De bestemming hiervan kan passen in de hedendaagse collectie van het Dordrechts Museum, maar ook een meerwaarde hebben voor Huis van Gijn of het Hof van Nederland
- Nationale kunstprijs De Scheffer
De andere helft van het legaat is bestemd voor de ‘Nationale kunstprijs De Scheffer’.
Kunstprijs De Scheffer is een (inter)nationale stimuleringsprijs voor jonge beginnende kunstenaars, niet ouder dan 35 jaar, met een professionele beroepsopleiding. Zij worden via de opleidingen voor beeldende kunst, galerieën en musea met een collectie hedendaagse kunst geworven. Er schrijven meestal 80 – 100 beginnende kunstenaars in.
De jury bestaat uit een (wisselende) deskundige uit de kunst en museumwereld, de conservator moderne kunst van de Dordtse Musea, twee Dordtse kunstenaars, lid van PICTURA, en een bestuurslid van VDM.
In plaats van een bedrag toe te kennen, wordt een kunstwerk aangekocht van één van de jonge kunstenaars die werken hebben ingezonden.
De aankoop wordt toegevoegd aan de collectie van de vereniging en door het Dordrechts Museum opgenomen in de collectie hedendaagse kunst.
Vanaf 2005 wordt in het Dordrechts Museum het uitgekozen kunstwerk tentoongesteld in een presentatie met diverse andere werken van de kunstenaar.
Vanaf het jaar 2005 zetten wij hieronder de winnaars van de kunstprijs De Scheffer:
Winnaar 2019 Susanna Inglada
Susanna Inglada overtuigt door haar zeggingskracht, vernieuwingsdrang en de sociale en politieke relevantie.
Winnaar 2017 RaQuel van Haver
De schilderijen van RaQuel van Haver laten scènes zien uit het dagelijks leven aan de randen van de samenleving
Winnaar 2015 Joost Krijnen
In het werk van Joost Krijnen worden energieke en monumentale gebaren afgewisseld met snelle schetsen.
Winnaar 2013 Frank Ammerlaan
Ammerlaans schilderijen hebben geen herkenbare voorstelling. Zijn onderwerp is de verbeelding van het vluchtige.
Winnaar 2011 Kim van Norren
In haar werk probeert ze de persoonlijke interpretatie van teksten – in al zijn facetten - te verwerken.
Geen prijs uitgereikt
In 2009 is De Scheffer niet uitgereikt omdat het Dordrechts Museum in ver- en nieuwbouw was.
Winnaar 2008 Charlotte Dumas
De consequente en kritische houding ten opzichte van haar werk….. dwingen bewondering af.
Winnaar 2005 Elspeth Diederix
De nadruk bij Diederix ligt op het steeds weer incorporeren van het idee, ingegeven door haar eigen associaties.
