3. Door naar Voorstraat, naar de Augustijnenkerk.
In de Augustijnenkerk liggen de graven van Aelbert Cuyp (1620-1691) en van de gebroeders Abraham (1753-1826) en Jacob van Strij (1756-1815).
Albert Cuyp is op 20 oktober 1620 in deze kerk gedoopt. Godefridus Schalcken (1643-1706) is hier 31-10-1679 getrouwd met Françoisia van Diemen.
Ter gelegenheid van de opening van de grote Schalcken tentoonstelling in 2016 vond in de Augustijnenkerk symbolisch opnieuw dit huwelijk plaats.

4. Rechts naast de kerk bevond zich ooit het geboortehuis van Ary Scheffer (1795-1858). De plaats waar het huis heeft gestaan is niet precies aan te geven.
Verderop in de wandeling wordt teruggekomen op Ary Scheffer.

Als je met je rug naar de ingang van de Augustijnenkerk staat, dan zie je het
pand van Reus, Voorstraat 273, waarvoor Lambertus Zijl beeldhouwwerken maakte. In het museum hangt een portret van deze kunstenaar door Jan Veth geschilderd en er is een beeldje van een “bison” van L. Zijl te zien.

5. Voorstraat 190-192 “Pictura”. Pand “Oostenrijck”
Pictura, is in 1774 door 4 personen opgericht. In de herfst van 1774 vatten vier kunstbroeders, Abraham van Strij (1753 – 1826), schilder, Reinier Goudsbergen (1746 – 1816), Willem van der Koogh (1753 – 1824), houtkoper en zwager van A. van Strij, en Pieter Hofman (1755 – 1837), schilder, tijdens een samenkomst op de buitenplaats Krispijn (toentertijd schilderachtig gelegen even buiten de stad), het plan om een genootschap op te richten met als doel de beoefening en bevordering van de tekenkunst. Al op 1 oktober van datzelfde jaar blijken de eerste oefeningen in de tekenkunst te zijn gehouden in een lokaal boven de toenmalige Blauwpoort. De eerste tekening, vervaardigd door Abraham van Strij, is bewaard gebleven. Pictura is het oudste en nog bestaande tekengenootschap van Nederland. Pictura heeft in Dordrecht een podiumfunctie voor het tonen van hedendaagse kunst en veel Picturianen hebben de Scheffersprijs gewonnen, of hebben een bijdrage ontvangen uit het Schefferfonds. Ook werd vanuit het Schefferfonds werk aangekocht dat in het bezit kwam van Vereniging Dordrechts Museum (VDM). Een aantal vooraanstaande Dordtenaren en Dordtse kunstenaars, lid van Pictura, vervulden een bestuurlijke functie in zowel Pictura en/of in de Vereniging Dordrechts Museum. Pictura is sinds 1901 gevestigd in dit kapitale pand
genaamd “Oostenrijck”.

(Leden/voorzitters/schenkers van Pictura zijn geweest/zijn o.a. de gebroeders Van Strij, Johannes Rutten, en Martinus Schouman (neef van Aert), Leendert Dupper (legaat), Jan Veth, Frans Lebret, Roeland. Larij (Schefferfonds/bestuur VDM) Otto. Dicke).

Johannes Rutten maakte naam als schilder en tekenaar van nauwkeurig uitgewerkte topografisch vaak juiste, stadsgezichten en kerkinterieurs. Zijn geboorteplaats Dordrecht vormde zijn belangrijkste inspiratiebron: alle delen van de stad heeft Rutten in meer dan 800 tekeningen en aquarellen vastgelegd. Maar ook beeldbepalende locaties in andere steden en een enkele keer zelfs in een buitenlandse plaats, werden door hem vereeuwigd. Rutten kreeg les van de bekende Abraham van Strij (1753-1826), zijn zwager en telg uit een omvangrijke en gerenommeerde Dordtse schilders familie. Johannes Rutten
was als tekenmeester verbonden aan het Teekengenootschap Pictura in Dordrecht.

5.a Voorstraat: Gebouw De Munt
In de rechtkamer van de Munt hingen de groepsportretten van de muntmeesters. Daar zijn er nu nog drie van over en aanwezig in het museum: een van Jacob Cuyp en twee van Samuel van Hoogstraten.

5.b Voorstraat 180.
Dit mooie Jugendstil pand was voorheen het Centrum voor Beeldende Kunst nu Stichting Beeldende Kunst.

6. Voorstraat 125
Voor de achterkamer van dit huis heeft Aert Schouman rond 1742 behangsels geschilderd met scenes uit ” Il Pastor Fido” in opdracht van de heer Hoogeveen. In 1899 werden de doeken verkocht en kwamen uiteindelijk in Engeland terecht. Recent zijn deze behangsels teruggevonden, zijn aangekocht en worden nu tentoongesteld in de Schoumanzaal van het Dordrechts Museum.

Recent was er een tentoonstelling met de behangsels van Aert Schouman uit Huis ten Bosch. In deze tentoonstelling werd Schouman vooral als dierenschilder getoond en is ook de “Kangoeroemuis” van Aert Schouman te zien die met steun van de Vereniging Rembrandt is aangekocht. Aert Schouman (1710-1792) staat symbool voor een periode waarin de schilderkunst een meer decoratieve functie kreeg en de tekenkunst steeds belangrijker werd. Hij was zeer veelzijdig en productief en maakte ook portretten, historie- en genrestukken aansluitend bij de veranderende smaak van het publiek.

7. Voorstraat/hoek Nieuwbrug: hier stond voorheen Huis Samson.
Huis Samson, voormalig woonhuis en atelier van Aelbert Cuyp (1620-1691), is in 1849 gesloopt om de brug te kunnen verbreden. De Nieuwbrug, vroeger een smalle houten brug is in 1846 verbreed voor het “drukke” paard- en wagen verkeer en nu een gietijzeren boogbrug die niet kan worden opgehaald. Om de schepen te kunnen laten passeren was er een mastgat in het midden gemaakt. Deze zo genoemde “Oorbrug” brug is in 1851 gereedgekomen.

De familie Cuyp is een vermaard Dordts kunstenaarsgeslacht. Jarenlang deelde Aelbert Cuyp het atelier met zijn vader, Jacob Cuyp. Aelbert kreeg uitgebreide schilders lessen van zijn vader en vaak werkten zij samen aan schilderijen.
In 1658 trad Albert in het huwelijk met de zeer vermogende weduwe Cornelia Boschman (geboorte- en overlijdensdatum onbekend) en accepteerde niet alleen Cornelia als zijn vrouw, maar werd tevens vader van haar drie kinderen. Het getrouwde leven beviel Albert blijkbaar goed want ongeveer een jaar na hun jawoord schonk Cornelia het leven aan een dochter, het vierde kindje voor Cornelia en het eerste kindje van haar en Albert. Door een rijke vrouw te trouwen en door allerlei bestuurlijke taken aan te nemen steeg de maatschappelijke positie van Cuyp tot het niveau van zijn opdrachtgevers en nam de noodzaak af om te schilderen.

Aelbert Cuyp heeft in het Dordrechts Museum een eigen zaal. Hier kunt u de veelzijdigheid van deze schilder van landschappen, stadsgezichten en alledaagse onderwerpen zien.

We zullen tijdens de wandeling nog langs zijn geboortehuis komen en ook de
gevelsteen uit dit pand op de Nieuwbrug die herplaatst is in Nieuwstraat 54.
Dordtse tijdgenoten van Aelbert Cuyp zijn Ferdinand Bol, Samuel van Hoogstraten, Nicolaes Maes etc

8. Lopend over Nieuwbrug.
Aert Schouman (1710-1792) heeft tot 1736 rechts op de Taankade gewoond, waarschijnlijk nr. 22. Wel zag hij links naar buiten kijkend de Wijnhaven en de achterkant van de huizen van de Wijnstraat. Keek hij naar rechts dan was er de Groothoofdspoort. Een beeldbepalend gebouw in de oude stad. In 1736 is hij verhuisd naar een kamer op de Groenmarkt. En in 1753 definitief verhuisd naar Den Haag. Aert Schouman was een meervoudig kunstenaar. Naast schilderstukken is in het Dordrechts Museum een prachtig gegraveerd kelkglas “De Wijndrinker” uit 1743 in de glasvitrine te zien.

8a. Wijnstraat 134: Huis Cronenburgh
Voormalig huis van notaris W.H. van Bilderbeek. De heer van Bilderbeek was kunstverzamelaar en is voorzitter geweest van VDM. Na het overlijden van zijn echtgenote is een gedeelte van hun collectie in langdurig bruikleen gegeven aan het Dordrechts Museum. Daarnaast ontving het Museum een aanzienlijk geldbedrag waarvan werken van erkende levende Hollandse meesters gekocht moesten worden. Daarvan zijn o.a. werken aangekocht van Kees Verwey, Bram van Velde en Carel Visser.

9. Wijnstraat 123: Huis de Onbeschaamde.
In de 14de – 18de eeuw was de Wijnstraat een geliefde straat voor regentenfamilies. Dit huis “de Onbeschaamde”, gebouwd in opdracht van Abraham van Beveren is hiervan een fraai voorbeeld. Een van de mooiste voorbeelden van een classicistisch woonhuis, ontworpen door Pieter Post. In het fronton bevindt zich een “Putto”, een naakt mannetje, waaraan het huis zijn naam ontleent. Dit huis bevat nog oorspronkelijke 18de -eeuwse schilderstukken van Aart Schouman. In de rechter voorkamer bevindt zich boven de schoorsteen het stuk, dat “de Schilderkunst’ voorstelt en het stuk boven de deur stelt “Architectuur” voor.

Huis de Onbeschaamde en de schilderstukken zijn te bezichtigen op open monumentendagen.

De Wijnstraat is ook in 2017 nog een zeer geliefde straat voor kunstenaars. In de voormalige katholieke jongensschool nummer 119 (hoek Wijnstraat-Schrijversstraat) bevinden zich nu kunstenaarsateliers waaronder die van Gerhard Lentink. Ton Kraayeveld (de stadskunstenaar 2017), Jan Willem van Welzenis, Albert Zwaan (Scheffer 2002), Saskia Meester.
Op Nummer 126: bevindt zich het woonhuis van Gerhard Lentink.
Op de hoek van de Wijnstraat en de Gravenstraat staat het pand “Huis Henegouwen” ook hier zijn ateliers gevestigd van o.a. Barbara Kruyt, Diana Claessens, Marine Molendijk, Jan Barrel, Trudy Kunkeler, Ron Genissen.

10. Wijnstraat: 116-118 (tegenover Schrijversstraat).
Woonhuis Godefridus Schalcken (1643-1706). Gekocht in 1682 voor 2024 gulden. De fijnschilder Schalcken kan worden beschouwd als een van de belangrijkste Hollandse schilders uit de late 17de eeuw. In zijn eigen tijd was hij een zeer succesvol portret- en genreschilder en hij genoot internationale roem, vooral met zijn verleidelijke, soms zelfs erotische voorstellingen bij kaarslicht.

Tijdens Schalcken’s overzichtstentoonstelling in 2016, waren achter de ramen, boven de deuren, in het midden van dit huis kopieën van (huwelijksportretten) zelfportretten van Schalcken en zijn vrouw Francoise van Diemen te zien. Hiermee liet hij zien wat voor uitzonderlijk talent hij bezat als fijnschilder.

11. Wijnstraat 82-86: Antiek en Snuisterijenwinkel Pandora.
. Op 2 mei 1842 vond in de foyer (de antieke kamer) de oprichting van een genootschap plaats door Jacob Cornelis Jantzon van Effrenten van Capelle, zijn zoon Jacob Nicolaas Joan Jantzon van Effrenten van Babyloniënbroek, jonkheer E. de Court van Valkenswaard, P. Blussé van Zuidland en C.G. ’t Hoofd. Deze notabele kunstliefhebbers en –verzamelaars stuurden een uitnodiging aan hun stadsgenoten om in te tekenen op een nieuw initiatief, de oprichting van een museum voor schilderijen. Op 26-11-1842 vond de oprichting van de Vereniging Dordrechts Museum plaats in Café Jan Peeren in de Wijnstraat. Dhr. J.C. Jantzon van Erffrenten van Capelle stelde een eerste werk ter beschikking aan het Dordrechts Museum; het “Gezicht aan de Rijn” van Willem de Klerk. Dit stuk heeft hij speciaal voor deze gelegenheid laten maken. 113 stadsgenoten schreven zich na de eerste oproep in..

12. Wijnstraat 87: West Indisch Huis. Geboortehuis Arent de Gelder (1645 – 1727). In zijn tijd zag het huis er anders uit. Het bestond uit drie verschillende huizen waarvan zijn familie er één bewoonde. Arent de Gelder ontving zijn eerste opleiding als kunstenaar van Samuel van Hoogstraten. Vervolgens trok hij naar Amsterdam, waar hij van 1661 tot 1663 zijn opleiding voltooide in het atelier van Rembrandt (1606-1669). Daarmee was De Gelder een van de laatste Rembrandtleerlingen. Na zijn leertijd in Amsterdam keerde De Gelder terug naar Dordrecht. Hij bleef in de late stijl van Rembrandt werken met brede penseelstreken en in een bruin palet. Hij schilderde Bijbelse taferelen en portretten.
Schilderijen van Arent de Gelder zijn te zien in het Dordrechts Museum.

13. Huis het Zeepaert, Wijnstraat 113
De schilderingen van Aert Schouman met pastorale scènes (uit Aminta van Tasso) die hier ooit hebben gehangen bevinden zich tegenwoordig in villa “Duin en Kruidberg” in Santpoort.

Huis Stratenus in de Prinsenstraat 12 (bij de antiquair) bevat nog fraaie schoorsteen- en bovendeurstukken in grisaille (een techniek om beeldhouwwerk/reliëfs na te bootsen) en het kantoorgebouw Houttuinen 36 op het hoekje onder de Grote Kerk heeft ook nog decoratieve schilderingen, van Abraham van Strij.

Naam Zeepaert komt van een voormalige “zeepziederij” en is een van oudste stenen huizen van Nederland

14. Kuipershaven 173-195.
Deuren/ hekwerk van Rein Dool (03-02-1933). Rein Dool is een veelzijdig kunstenaar die o.a. schilderijen, aquarellen, sculpturen en keramiek maakt. Ook is hij jarenlang docent lithografie en schilderen geweest aan de kunstacademie in Den Bosch. Het Dordrechts Museum is in het bezit van verschillende werken van zijn hand. Rein Dool zelf woont aan de overkant in een monumentaal pand langs de Wolwevershaven. (Het enige huis met een voortuin).

15. Nieuwe Haven 25: Huis de Kleine Nachtegaal [het ANWB bordje zit op de zijkant van dit huis, het geboortehuis van Cuyp was in de Venloostraat de hoek om, dus ergens achter NH 25] Locatie waar Aelbert Cuyp geboren is. Aelbert Cuyp heeft hier alleen zijn eerste twee levensjaren gewoond, daarna is hij met zijn ouders verhuisd naar het pand op de Nieuwbrug. (Huis Samsom).
Aelbert Cuyp (1620-1691) is een van de meest (inter)nationaal bekende landschapschilders. Na 1650 schilderde Aelbert Cuyp de landschapschilderijen waarmee hij bekend werd. Kenmerkend is het warme zonlicht dat over het land valt. Bij de heropening van het nieuwe Dordrechts Museum in 2010 schonk de VDM twee kleine schilderijen. Het bijzondere van deze twee pendanten (tegenhangers) is dat ze Cuyp van een andere kant laten zien. In plaats van landschappen of stadsgezichten zijn het portretten van een visverkoper en een vrouw met oliebollen.

Een topstuk van Cuyp is “Gezicht op Dordrecht”. Dit hangt in Kenwood House.
Ook in de National Gallery in Londen hangen gezichten op Dordrecht van Cuyp
Enkele werken die in de collectie van het Dordrechts Museum aanwezig zijn, zijn; “Rustende ruiters in landschap”, “Portret van de eend Syctghen” en ”Hollands Riviergezicht”.

16. Nieuwe Haven: 29-30
Huis van Gijn is het voormalige woonhuis van Simon van Gijn, bankier, verzamelaar en jarenlang bestuurslid van de Vereniging Dordrechts Museum. Na zijn overlijden is het pand geschonken aan de Vereniging Oud Dordrecht (waarvan hij initiatiefnemer en medeoprichter was), vervolgens, gezien de kosten van o.a. onderhoud, overgenomen door de gemeente Dordrecht. Museum van Gijn is nu onderdeel van de organisatie Dordrechts Museum zoals reeds eerder vermeld.

17. Houttuinen: 36
Tegenwoordig eigendom en kantoor van Dudok Projectontwikkeling.
Deze firma heeft het pand na (historisch onderzoek) grondig laten restaureren. Dit is nog het enige pand in Dordrecht met behangsels van Abraham van Strij (1769) op hun oorspronkelijke plaats.
Naar binnen kijkend: behangsels op de muren tussen de ramen en boven de deur.

18. Grote Kerk
In de kerk bevindt zich het gedenkmonument van de beroemde zeeschilder
J.C. Schotel naar een ontwerp van de bekende stadsarchitect Itz.
De kerk is ook in het bezit van een gouden avondmaal- en doopstel, gemaakt en
waarschijnlijk ontworpen door de zilversmid Dirk Wor en Aert Schouwman heeft er tekeningen van gemaakt.

Na Aert Schouman geven Jacob en zijn broer Abraham van Strij als 18de -eeuwse Dordtse schilders de toon aan. Jacob was een begaafd landschapsschilder die door het voorbeeld van Paulus Potter, maar vooral door Aelbert Cuyp beïnvloed zou worden als een van de wegbereiders voor de romantische landschapsschilderkunst in Nederland. Abraham hield zich voornamelijk bezig met genrestukken: heldere interieurs in 17de-eeuwse sfeer. Samen vervaardigden ze kamerbeschilderingen, zogenaamde behangsels van muur vullend formaat. (kamers in ’t rond). Ook aan deze beroemde Dordtse schilders is een zaal gewijd in het Dordrechts Museum.

19. Grote Kerksbuurt nummer 80/hoek Pelserbrug
Geboortehuis van de gebroeders Abraham (1753-1826) en Jacob van Strij
(1756-1815) en tevens schilderswinkel van vader Leendert van Strij. Zowel door vader en later door de beide broers werden in de winkel leerlingen opgeleid o.a aan J.C. Schotel en R. Kleijn. Een van de laatste leerlingen van de beide broers was J. Rutten (bekend door topografisch werk over Dordrecht.

20. Grote Kerksbuurt/ Groenmarkt bij nr 46 doorkijkje
Doorkijk bij steiger “Gezicht op Voorstraat”: schilderij van Willem Witsen. (1860-1923). Werken van Witsen zijn aanwezig in het Dordrechts Museum Behalve schilder was Witsen ook een belangrijke graficus. In 1885 richtte hij samen met twee kunstliefhebbers de Nederlandse Etsclub op. Aan het einde van de jaren tachtig begon Witsen donkere stadsgezichten te schilderen: afbeeldingen van Amsterdam, Dordrecht en Londen. De stad kreeg in zijn werk een tijdloze schoonheid. Hij schilderde daarnaast landschappen, stillevens en portretten. Net als George Hendrik Breitner werd Witsen na z’n dood bekend om zijn foto’s, die hij waarschijnlijk had gemaakt vanaf 1890.

21. Bij de Visbrug rechts het standbeeld Johan en Cornelis de Witt.
Johan de Witt (1625 – 1672) was raadpensionaris van Holland en de belangrijkste politicus van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Samen met zijn broer Cornelis de Witt (1623 – 1672), ruwaard van Putten en burgemeester van Dordrecht, werd Johan de Witt in Den Haag vermoord door een menigte woedende orangisten.
Een topstuk van het Dordrechts Museum en de Vereniging Dordrechts Museum is een uit marmer gehouwen 17de-eeuws borstbeeld van de raadpensionaris Johan de Witt. De buste uit 1665 van beeldhouwer Artus Quellinus bevindt zich nu in bruikleen in het Rijksmuseum te Amsterdam. Duplicaten van het borstbeeld staan o.a. in het stadskantoor en het Nationale Onderwijs museum in Dordrecht. Grote portretten van de gebroeders De Witt zijn te zien in het Dordrechts museum en in Het Hof van Nederland.
22. Tolbrugstraat Waterzijde/hoek Scheffersplein
Woonhuis Van Gogh (1853-1890). Van Gogh woonde 3 maanden in Dordt (03-01-1877 t/m 02-05-1877) in het kosthuis van de familie Rijken boven hun kruidenierswinkel. Zijn kamer bevond zich op de eerste verdieping aan de achterkant van het huis en had daardoor uitzicht op de tuinen van de huizen aan de Groenmarkt en Varkensmarkt.

Er zijn geen schilderijen van Van Gogh in het Dordrechts Museum aanwezig.
Wel is er een tekening van Van Gogh in Dordrecht. Een geschenk van bestuurslid Hidde Nijland. (affiche voor Pictura ter gelegenheid van een expositie van schilderijen van Van Gogh 02-1897)

23. Scheffersplein, pand Miro.
Voorheen boekhandel Blussé & van Braam. Vincent van Gogh heeft in 1877, 4 maanden bij de boekhandel Blussé & van Braam gewerkt.

24. Scheffersplein/Wijnstraat Links naast nieuwbouw de Wereldwaag (Het Oude Marktveld). Hier stond het vroegere huis Scharlaken, dat begin jaren 60 is gesloopt in kader van stadssanering. De vitrine in het laaggelegen deel geeft een indruk van de oude historie van Dordrecht en een mooi overzicht van de bouwlagen in de oude stad.
In het pand ernaast, waarschijnlijk ter hoogte van waar nu “De Twentsche Bank” staat, had Samuel van Hoogstraten zijn atelier en gaf hij les aan Godefridus Schalcken tot fijnschilder.

25. Scheffersplein Gezicht op standbeeld Ary Scheffer
Hoewel Ary Scheffer slechts drie jaar in Dordrecht woonde, is de schilder onlosmakelijk verbonden met de stad: door zijn geboorte, het standbeeld (4 jaar na zijn dood op 8 mei 1862 in Dordrecht opgericht) en de grote collectie schilderijen, tekeningen, prenten en beelden

Wie de moeite neemt om het standbeeld te bekijken zal zien dat onder de linkerarm een vrouwenhoofd zichtbaar is. Dat is de beeltenis van Cornelia Lamme, de moeder van de schilder, met wie hij een hechte band had. Zo hecht dat misschien wel van een moedercomplex gesproken kan worden. Scheffer aanbad de vrouw en is dan ook tot haar dood bij haar gebleven, ongehuwd. Pas na haar sterven trouwde hij, op 44-jarige leeftijd. Joseph Mezzara beeldde met de buste van Cornelia Lamme niet alleen de liefde van Scheffer voor zijn moeder uit, maar bovendien het feit dat de schilder ook een meer dan verdienstelijke beeldhouwer was. Daarom liggen aan zijn voeten een hamer en een beitel.

25a. Kunstprijs De Scheffer: Kunstprijs De Scheffer komt voort uit het Schefferlegaat. De Schefferprijs is een aanmoedigingsprijs van Vereniging Dordrechts Museum bestemd voor jonge beeldend kunstenaars. De prijs omvat een stimuleringsaankoop van een kunstenaar die niet ouder is dan 35 en een professionele beroepsopleiding achter de rug heeft. Daarnaast krijgt de kunstenaar een eigen expositie, georganiseerd door het Dordrechts Museum. De Vereniging Dordrechts Museum koopt een werk aan van de winnaar als toevoeging aan de collectie moderne kunst en dat door het Dordrechts Museum wordt opgenomen in de collectie. Er schrijven zich gemiddeld 80 tot 100 jonge kunstenaars is. De prijs wordt in de oneven jaren uitgereikt.

Winnaars van de Schefferprijs zij n o.a. Gerhard Lentink (1990), Albert Zwaan (2003), Charlotte Dumas (2008), Kim van Norren (2011), Frank Ammerlaan (2013) en Joost Krijnen (2015) en RaQuel van Haver (2017).

De Scheffer aankoop wordt gebruikt voor de verwerving van jonge Dordtse kunstenaars uit Dordrecht en de omgeving. De bestemming kan passen in de collectie van het Dordrechts Museum maar ook meerwaarde hebben voor de collecties van het Huis van Gijn en het Hof van Nederland. De Scheffer aankoop vindt in de even jaren plaats.

26. Schefferplein/ uitzicht vanaf de Wijnbrug:
Het Schefferplein is een van de oudste stadsdelen van Dordrecht. In de middeleeuwen was het een Tolbrug (schippers waren verplicht hier hun goederen te lossen en te verkopen en zij moesten tol betalen om van de ene kant van Dordt naar de waterzijde van Dordt te komen). De overspanning van de Tolbrug is nu Scheffersplein.

27. Wijnstraat nummer 158 Boterbeurs (vanaf Wijnbrug).
1e vestigingsplaats van het Dordrechts Museum d.d. 26-11-1842 tot 1904. Na vestiging van het Dordrechts Museum is ten behoeve van de tentoonstellingsruimte een glazen dak aangebracht. Eerst werd de bovenzaal van de Boterbeurs als museumzaal in gebruik genomen, en toen de collectie groeide werd er een zaal met bovenlichten aangebouwd. In dit gebouw kwam Vincent van Gogh de werken van Scheffer bewonderen.
Na vertrek van het Museum heeft het gebouw diverse functies gehad, waaronder een buurthuis en was het ontmoetingsplaats voor buitenlanders.
Momenteel ligt er een plan om van het gebouw een appartementengebouw te maken.

Tegenover de Boterbeurs stond het huis van Herman de Kat van Oost en West
Barendrecht en Carnisse. Hij had een van de belangrijkste collecties schilderijen en Tekeningen in Dordrecht (o.a.Rembrandt) en was een groot liefhebber van Scheffer (hij haalde Scheffer een paar maal naar Dordrecht en was een van de initiatiefnemers en financiers van het standbeeld). Hij zat ook in het bestuur van het museum en zijn erfgenamen hebben schilderijen uit zijn verzameling geschonken aan het Dordrechts Museum.

28. Lopend door de Nieuwstraat:
Nieuwstraat 54 gevelsteen Samson afkomstig van het pand van Cuyp op de Nieuwbrug).

29. Nieuwstraat Gebouw van de Movies (in 1654 voormalig Latijnse School)
Woonhuis Godefridus Schalcken. Schalcken woonde hier vanaf zijn 11e jaar en volgde hier zijn opleiding aan de Latijnse School. Zijn vader was rector van de Latijnse School. Schalcken heeft o.a.in dit gebouw een atelier gehad en heeft daar geschilderd.

30. Museumstraat nummer 40: Dordrechts Museum
Geschiedenis van museum in relatie tot VDM:
In 1904 verhuizing van Boterbeurs naar voormalig krankzinnige gesticht aan voorheen De Lindengracht. Na de komst van het museum is de straatnaam veranderd in Museumstraat. Laatste verbouwing in 2007 en heropening 27 oktober 2010.

De Vereniging Dordrechts Museum, een vereniging van leden, van verzamelaars van kunst en exploitant van het museum werd opgericht in 1842. Het is de oudste museumvereniging van Nederland. De subsidie en de bijdrage aan gebouw van de gemeente werd vanaf 1857 reglementair vastgelegd.
In 1966 leidde dit tot de oprichting Stichting tot Beheer en Exploitatie van Dordrechts Museum. De Stichting kreeg de collectie in bruikleen en de gemeente stelde haar een gebouw, een directeur en voldoende personeel ter beschikking. Na de opheffing van de Stichting in 1978 vond overdracht van beheer en exploitatie aan de gemeente plaats. In ruil krijgt de gemeente het langdurig bruikleen van de collectie.
Het Dordrechts Museum behoort tot een van de oudste gemeentemusea van Nederland. De eerste locatie van Het Dordrechts Museum was de Boterbeurs in de Wijnstraat, maar met een gestaag groeiende collectie werd die behuizing al snel te krap. In 1904 verhuisde het museum naar de huidige locatie: het voormalige krankzinnigengesticht aan de Lindengracht – nu Museumstraat
Na 1904 is het gebouw nog tweemaal ingrijpend verbouwd. De eerste uitbreiding, naar ontwerp van Walter Nikkels, werd in de jaren zeventig gerealiseerd. Het museum kreeg niet alleen meer tentoonstellingsruimte, maar voor het eerst ook voorzieningen als een café en een filmzaal.