In de vierde klas van het gymnasium lazen we Ovidius, Metamorfosen. Tussen de klippen van grammatica en vocabulaire door zeilend, maakte het verhaal van Philemon en Baucis veel indruk op me. Het ging over twee oude mensen, met al een lang leven in liefde en eendracht achter zich. Ze waren arm, maar hadden het hart op de goede plaats. Op een dag kwamen twee goden, incognito uiteraard, in hun dorp op bezoek. Nergens waren ze welkom, behalve in het hutje van het oude echtpaar. Gastvrij bereidde het stel een maaltijd voor hen met de laatste voorraden die ze hadden. De goden straften het onrecht van de dorpelingen af door het dorp onder water te zetten, op het hutje van Philemon en Baucis na, dat zij in een tempel veranderden. De oudjes mochten een wens doen en vroegen er als tempelbewaarders te mogen blijven en later samen te mogen sterven. Toen na hun trouwe dienst hun leven ten einde liep, veranderden zij elk in een boom, dicht bij elkaar.

Afbeelding: Johannes Tavenraat, Onder de oude eiken. Vrede in het diepe woud.

Het verhaal is me altijd bijgebleven en regelmatig denk ik eraan terug, bijvoorbeeld als vrienden een 50-jarige bruiloft vieren, maar ook als tijdens mijn lange coronawandelingen mijn oog blijft hangen bij twee bomen, die haast wel met elkaar vergroeid lijken. In de bomententoonstelling, die ik nog net voor de laatste museumsluiting kon bezoeken, trof ik ook weer een paar mooie voorbeelden aan, hoewel geen van de schilders (althans volgens de beschrijvingen) bewust verwijst naar de oude mythe. Wat maakt het uit? Het is mijn oog dat ziet en ik kan er niet omheen. 

Afbeelding: Johannes Tavenraat, Na de regen in de bossen van Königsward in Bohemen

Deze ontboezeming draag ik dan ook graag op aan diegenen die in deze rare tijden hun 50-jarige bruiloft niet zo gastvrij kunnen vieren als zij wel gewild hadden, en aan degenen die naar die mijlpaal of al naar een volgende op weg zijn. Misschien inspireert dit stukje u tot een virtueel bezoek aan de bomententoonstelling, of tot een bomenwandeling door de stad. En dan op zoek gaan naar Philemon en Baucis. Ik ben benieuwd naar de foto’s van uw vondsten! 

Marijke van Vliet 

Afbeelding: Willem Bastiaan Tholen, Bosgezicht met beek, 1892