Extra aandacht voor de landschappen van Alexander Wüst
Dit jaar vol dreiging en onheil doet een beroep op onze veerkracht. We bevinden ons in een vreemde wereld waarin vanzelfsprekendheden wankelen en de media ons opbeurende teksten en lijstjes presenteren over wat we kunnen doen om de moed erin te houden. Op Facebook circuleerde de tekst “2020: This is not the year you get everything you want. This is the year to appreciate everything you have.” De NRC maakte in een zaterdagbijlage vlak voor de tweede lockdown een lijst van 99 dingen die je nog wel kon doen, zoals een boswandeling (waar massaal gebruik van gemaakt werd) en museumbezoek (wat even later toch weer niet mocht).
Mooi dat het Dordrechts Museum oude schatten uit de collectie van de in elk geval bij de meeste mensen totaal onbekende in Dordrecht geboren schilder Alexander Wüst kon laten restaureren (natuurlijk met behulp van de Vereniging Rembrandt en de BankGiro Loterij). Tussen twee coronasluitingen in konden we ze al bewonderen, prominent bovenaan de grote trap. Het zijn werken waarvoor Wüst zijn inspiratie buiten het Dordtse zocht, in de ruige natuur van Noorwegen en een ongedefinieerd berglandschap. De bergstroom bij Finnmark dondert voor mijn gevoel gelukkig van ons af, onheilspellend en somber, helemaal in lijn met het levensgevoel van deze tijd. Hij laat zich door geen rotsen tegenhouden, de lange noordelijke winternacht lijkt aangebroken. Gelukkig is er buiten beeld nog een zwakke maan die kans ziet het opspattende water te laten oplichten. Ik voel me nietig bij dit natuurgeweld, geen mens in beeld, wij doen er niet toe, moeten ons tevreden stellen met een plaats buiten de lijst, als hulpeloze toeschouwers.
Het berglandschap is ook donker, maar het water is rustiger dan in Noorwegen en de dag lijkt aan te breken. De grazende koeien op de voorgrond, aangebracht door Alexanders vriend Willem Maris, brengen een geruststellende sfeer aan in het landschap. Het mag nog donker zijn, maar het wordt al licht en zij gaan gewoon door met wat ze altijd doen: een beetje grazen, een beetje drinken om de melkproductie op peil te houden voor sterkte spieren en botten van de jeugd. Nee! Nu niet denken aan boze boeren en stikstofuitstoot, deze koeien zijn maar met weinig, in de negentiende eeuw waren er nog geen megastallen…
Afbeelding: Bergachtig Landschap, 1871
Van hieruit verder dwalen, naar de tentoonstellingen die komen en de zalen waar onze lievelingen hangen, soms ineens op een andere plek omdat de conservatoren ons willen blijven verrassen. Laat de boeren maar dorsen, wij hebben het Dordrechts Museum en als het onverhoopt weer een poosje dicht moet, een prachtige website waar we ons kunnen laven aan schoonheid. Er is licht, niet alleen aan het eind van de tunnel, zelfs er middenin, voor wie het zien wil.
Marijke van Vliet
