De troonsbestijging van zijn mecenas en vriend, de hertog van Orléans, luidde voor Ary Scheffer een hoopvolle tijd in. Koning Louis-Philippe zou zorgen voor wat hij noemde (in een brief aan zijn vriend Jouffroy) ‘de terugkeer van een Gouden Eeuw op aarde’. Hij verwachtte een periode met ruimte voor liberale idealen en voor verzoening. De Bourbons en hun Ancien Régime hadden afgedaan, net als eerder Napoleon en de zijnen, maar voor wie zich voegde naar de nieuwe orde zou in Frankrijk en in de kringen van het hof ruimte zijn. Louis Philippe wilde afrekenen met partijschappen en revoluties. Hij haalde uiteindelijk zelfs met groot eerbetoon het stoffelijk overschot van Napoleon terug van zijn ballingsoord Sint Helena (1840). In zijn visie was Frankrijk een groots land met een grootse geschiedenis, die iedereen zou moeten kennen, vanaf Karel de Grote tot en met hemzelf. Voor het uitdragen van die visie schakelde hij kunstenaars in die de geschiedenis in grote historiestukken moesten verbeelden. Daarmee moest het koninklijk Paleis van Versailles van een extravagant en verkwistend hof veranderen in een tempel voor de glorie van Frankrijk. Ary Scheffer schilderde voor dit museum voor 12.000 francs een episode uit de regering van Karel de Grote (zie de website van het Paleis van Versailles over de opening Musée de l’Histoire de France in 1837) en ook zijn broer Henry leverde een groot werk aan.

Omdat de geschiedenis doorging, omringde de koning zich en zijn familie ook met kunstenaars die de actuele situatie in beeld moesten brengen. Die wens bracht Ary Scheffer terug naar de Nederlanden, als schilder van dienst tijdens een Belgische veldtocht (1832), waar de Fransen onder leiding van de zoons van de Koning te hulp schoten bij de Belgische opstand tegen het regime van Koning Willem I. Schetsboeken vol maakte hij, bibberend van de kou. Volgens een brief van de kroonprins aan zijn moeder kon Scheffer niet meer op zijn voeten staan van de kou. De zaak van de vrijheid van de Belgen oversteeg duidelijk zijn gevoel van verbondenheid met het Nederland van die dagen.

Na zijn terugkeer in Parijs verdeelde Ary zijn dagen weer tussen zijn atelier, het hof van de koning, het buitenverblijf van Hortense de Beauharnais en haar kring en zijn vrienden. Hij had het zo druk met altijd weer nieuwe schetsen, dat hij die onmogelijk allemaal om kon zetten in grote schilderijen. In vele families zullen nog schetsen van familietafereeltjes van zijn hand bewaard gebleven zijn. Als Ary onderweg was, bewaakte zijn moeder de situatie thuis en schreef zij vele brieven om hem op de hoogte te houden van de gang van zaken daar. Haar gezondheid ging achteruit, zodat zij van haar kant niet altijd veel te melden had. In haar woorden: het is hier altijd koekoek eenig zang. 

Marijke van Vliet, cie. PR 

Meer kunst in beeld

De Scheffer

Regionale aankoop vanuit het Schefferfonds – Curatorenprogramma

De Scheffer

Foto verslag Uitreiking de Scheffer 2022

De Scheffer

Genomineerden De Scheffer 2022