De heer Tromp vertelde hoe zijn interesse voor Japan werd gewekt. Over het schip De Liefde, beschreven in het beroemde boek van James Clavell, Shogun. Over de ontmoeting met Japanse architectuurstudenten en daarna de vele bezoeken aan Japan. Daarbij stuitte hij in het Maritiem museum op de geschiedenis van de Kaiyo Maru. Dat het bijna 150 jaar geleden in Dordrecht te water werd gelaten, bracht hem op het idee burgemeester Brok en de directeur van ons museum, de heer Schoon in te lichten, met als resultaat de tentoonstelling in Het Hof.

Donderdag 2 november 1865, vier uur in de middag. Van overal stromen mensen naar de werf van C. Gips & Zonen in Dordrecht. Nooit eerder werd in Nederland zo’n groot houten oorlogsschip te water gelaten. Dat de Kaiyo- Maru werd gebouwd voor het verre en mysterieuze Japan, maakte het extra bijzonder. Dit tot dan toe grootste in Nederland vervaardigde houten oorlogsschip, zette de scheepsbouw In Dordrecht in de schijnwerpers. Eind 1866 vertrok de Kaiyo-Maru met een Nederlandse bemanning en Japanse officieren richting Japan, waar het vlaggenschip van de jonge Japanse marine werd. Hoewel het schip maar kort in de vaart is geweest, is het bij veel Japanners nog altijd een begrip en heeft het tot een blijvende relatie tussen Dordrecht en Japan geleid.

Tromp verhaalde over de geschiedenis van Japan; over de keizer, de shoguns en de daimyo’s (krijgsheren) en over het eeuwenlange isolement van Japan, waarin Nederland als enige natie handel mocht drijven met het keizerrijk. Totdat de Amerikanen in 1853 in de baai van Edo, het huidige Tokyo, verschenen en later de Engelsen en de Fransen en zo werd het isolement opgeheven. Handelsverdragen werden afgesloten maar het shogunaat besefte dat het militair inferieur was aan het westen en dat er dus een modern leger en vooral de marine opgebouwd moesten worden.  Zo kreeg de Nederlandsche Handelsmaatschappij in 1863 de opdracht voor de bouw van een stoomfregat en werd het schip in Dordrecht gebouwd op de werf van C. Gips & Zonen. Het werd onder grote belangstelling, in het bijzijn van de minister van marine, de directie en Japanse officieren in 1865 te water gelaten.Heel veel documenten over de bouw, de tekeningen en rekeningen zijn bewaard gebleven.

Over de reis naar Japan viel ook veel te vertellen. Tijdens die reis had er een machtswisseling plaatsgevonden, er volgde een burgeroorlog, een zeeslag tussen de keizer en de shogun en de laatste vluchtte op zijn nieuwe vlaggenschip de Kaiyo Maru naar het noorden van Japan. Opnieuw volgde er bij Hokkaido een zeeslag, het schip liep op de klippen en zonk. Einde van een prachtig schip en van de shogun. De keizerlijke macht werd hersteld. Maar, vertelde de heer Tromp, in het stadje Eshashi, waar voor de kust het schip was gezonken, trof hij een deel van de romp, kanonnen, kogels en andere voorwerpen aan die sinds 1970 zijn opgedoken. En…aan de rede ligt een replica van het schip de Kaiyo Maru, een museum.

Na deze boeiende lezing die de toehoorders veel heeft geleerd over dit schip en de historie van Japan, konden de leden de tentoonstelling bekijken, voor zover men dat nog niet had gedaan. De tentoonstelling die u vindt aan het begin van de wandeling door het Hof van Nederland laat, samen met het overzicht in de laatste zaal waar de Dordtse industrie in beeld komt, zien welke betekenis de scheepsbouw voor onze stad in het verleden had en heeft.