Afbeelding: Het verbranden van de Engelse vloot voor Chatham – The Dutch burn down the English fleet before Chatham – June 20 1667 (Pieter van de Velde, Rijksmuseum Amsterdam)

In het kader van de tentoonstelling De Wereld van Johan De Witt organiseren we in september een filmmiddag met de film ‘Michiel de Ruyter’. De film draait niet alleen om admiraal De Ruyter maar bestrijkt ook een belangrijk deel van het leven van Johan en Cornelis de Witt, met name rond de politiek en de sturing door Johan in de oorlog met Engeland.

In de gouden eeuw was Nederland zeer welvarend en een grootmacht op zee, evenals Engeland. Zij beconcurreerden elkaar hevig om lucratieve handel. Dit liep uit op felle agressie en twee oorlogen. De tweede oorlog verliep voor Nederland niet voorspoedig. Maar raadspensionaris Johan de Witt was vastbesloten om de Engelsen op zee te verslaan en zinde op een list: In opdracht van Johan voer zijn broer Cornelis met De Ruyter mee naar Chatham, met name als controleur van Michiel de Ruyter omdat deze niet veel zin had in de risicovolle missie van het doordringen op Engels grondgebied om daar te water slag te leveren met de Engelse vloot. De Nederlandse schepen voeren maar liefst vijftig kilometer landinwaarts om de Engelse vloot in de dokken bij Chatham te treffen. De ‘Tocht naar Chatham’ in juni 1667 is ingegaan als één van de grootste huzarenstukjes in de maritieme geschiedenis.

Ondertussen werd de politiek in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden steeds roeriger onder de interne machtsstrijd tussen de Republikeinen en de Orangisten, met de fatale afloop voor de gebroeders De Witt als gevolg.